Βέλερ, Φρίντριχ

(Friedrich Wohler, Έρσερσχαϊμ 1800 – Γκέτινγκεν 1882). Γερμανός χημικός. Σπούδασε αρχικά ιατρική, αλλά αφοσιώθηκε στη χημεία και έφτασε σε τόσο σημαντικά αποτελέσματα ερευνών ώστε θεωρήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους χημικούς της εποχής του. Σπούδασε έναν χρόνο στη Στοκχόλμη στο εργαστήριο του μεγάλου Μπερτσέλιους. Έγινε καθηγητής της χημείας στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου, αργότερα του Κάσελ και το 1836 μετατέθηκε στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν όπου παρέμεινε έως τον θάνατό του. Η σύνθεση της ουρίας από το κυανικό αμμώνιο, που πραγματοποιήθηκε από τον Β. το 1828, σημειώνει μνημειώδη σταθμό στην ιστορία της οργανικής χημείας, γιατί επιβεβαίωσε τη δυνατότητα να παρασκευαστούν στο εργαστήριο χημικές συνθέσεις που παράγονται από ζώντες οργανισμούς. Σε συνεργασία με τον Λίμπιχ προσδιόρισε τον τύπο της αλδεΰδης και του βενζοϊκού οξέος, μελέτησε το κυανογόνο, τα παράγωγά του και το ουρικό οξύ, παρασκεύασε το γραφιτοειδές πυρίτιο, το βόριο σε κρυσταλλική μορφή, το μεταλλικό αλουμίνιο με διάσπαση του χλωριούχου με κάλιο. Ανακάλυψε την κινόνη, την υδροκινόνη, την κινιδρόνη και το ανθρακασβέστιο, αποδεικνύοντας τη δυνατότητα της εφαρμογής του για την παρασκευή του ακετυλένιου. Από το οξείδιο του βηρυλλίου, που ανακάλυψε ο Βοκλέν, κατόρθωσε να απομονώσει το στοιχείο. Ο Β. ίδρυσε σχολή χημείας από την οποία αποφοίτησαν διάσημοι ερευνητές όπως o Φιτχ, o Κνοπ και ο Κόλμπε.